عوارض برداشتن رحم

عوارض برداشتن رحم بسته به سن، شرایط فیزیکی و بهداشتی هر فرد متفاوت است. از جمله عوارض عمل هیسترکتومی رحم می‌توان به عفونت، دردهای شدید، احتمال ایجاد چسبندگی در اعضاء داخلی شکم، بروز لخته خون و… اشاره کرد. انجام این جراحی به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های جدی زنان، از جمله سرطان، اقدام می‌شود. در صورت عدم اثربخشی درمان‌های معمول برای رفع مشکلات و بیماری‌های زنانه، پزشک متخصص زنان و زایمان ممکن است اقدام به توصیه برداشتن رحم نماید.

هیسترکتومی رحم چه زمانی پیشنهاد می شود؟

هیسترکتومی یک روش جراحی رایج برای بانوان است که پزشک آن را به‌منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های دستگاه تناسلی توصیه می‌کند. زنانی که با بیماری‌های دستگاه تناسلی مبارزه می‌کنند یا در معرض خطرات جدی قرار دارند، با تشخیص پزشک متخصص می‌توانند به هیسترکتومی رحم متوسل شوند. در موارد زیر، معمولا پیشنهاد می‌شود که هیسترکتومی رحم انجام شود :

وجود فیبروم های رحمی

یکی از شایع‌ترین دلایل برای برداشتن رحم یا هیسترکتومی، وجود فیبروم‌های رحم است. این فیبروم‌ها غده‌های غیرسرطانی هستند که با رشد آن‌ها، ممکن است درد و خونریزی در ناحیه رحم را افزایش دهند. اگر مواردی مانند انجام میومکتومی توانایی از بین بردن یا کنترل رشد فیبروم‌ها را ندارند، معمولا به هیسترکتومی رحم رویانده خواهد شد.

سرطان های مربوط به دستگاه تناسلی

ابتلا به سرطان‌های مرتبط با دستگاه تولید مثلی در زنان، یکی از عوامل مهمی است که ممکن است منجر به نیاز به انجام جراحی هیسترکتومی رحم شود. وجود احتمال ابتلا به سرطان‌هایی نظیر سرطان‌ رحم، دهانه رحم و تخمدان، باعث افزایش درصد عمل برداشتن رحم می‌شود.

آندومتریوز در زنان

اندومتریوز، که باعث رشد بافت داخلی خارج از رحم در زنان می‌شود، علاوه بر درد شدید، منجر به خونریزی و قاعدگی‌های غیرمنظم نیز می‌شود. درمان با هورمون‌ها در کنار انجام جراحی هیسترکتومی، ممکن است به‌طور موثری برای کنترل این وضعیت مفید باشد.

آدنومیوز رحمی

هنگامی که پوشش داخلی رحم به سمت عضلات دیواره رحم رشد می‌کند، باعث ضخیم شدن دیواره رحم می‌شود. این مشکل پس از یائسگی کاهش می‌یابد. اگر این مشکل همچنان پابرجا باشد و درمان‌های هورمونی و دارویی موثر نباشد، پزشک متخصص ممکن است عمل هیسترکتومی رحم را توصیه کند.

عفونت زنانگی

عفونت باکتریایی در ناحیه لگن یا بیماری التهابی لگن در اطراف کمر و حتی نشیمنگاه باعث درد زیادی می‌شود. این دسته از عفونت‌ها می‌تواند منجر ناباروری یا دردهای شدید در ناحیه لگن شود. اگر این عفونت مزمن شده باشد و با دسته داروها درمان نشود، عمل هیسترکتومی رحم پیشنهاد می‌شود.

هایپرپلازی رحم

هایپرپلازی رحم ناشی از افزایش غیرطبیعی هورمون استروژن است که به ضخامت دیواره رحم منجر می‌شود. در موارد شدید، هایپرپلازی رحم ممکن است به سرطان رحم منجر شود. اگر پزشک تخصصی زنان و زایمان ارزیابی کند که این وضعیت خطر ابتلا به سرطان را بالا می‌برد، ممکن است برای برطرف کردن این مشکل عمل جراحی تحت عنوان هیسترکتومی رحم توصیه کند.

خونریزی غیر طبیعی

ممکن است خانم‌ها به صورت غیر منظم و شدید دچار قاعدگی‌هایی شوند که ممکن است بدون علت یا به دلایل مختلفی باشد. این خونریزی‌های شدید معمولا همراه با درد و ناراحتی در معده همراه است. اختلالاتی همچون فیبروم، سرطان رحم، نواقص هورمونی، عفونت‌های تناسلی و دیگر عوامل می‌توانند به خونریزی نامنظم منجر شوند. در صورت عدم موفقیت درمان‌های دارویی یا هورمونی، پیشنهاد هیسترکتومی رحم به‌عنوان یک راهکار موثر برای کنترل خونریزی‌های شدید مطرح می‌شود.

افتادگی رحم

در خانم‌هایی که در دوران یائسگی هستند یا با اضافه وزن قابل توجهی روبرو هستند، امکان داشته باشد که رحم از محل خود جدا شده و به داخل واژن منزلق شود. اگر هیچکدام از روش‌های درمانی از جمله ورزش، دارویی، هورمونی و غیره نتوانند به درستی پاسخگو باشند، تنها گزینه برای درمان این مشکل ممکن است برداشتن رحم یا انجام هیسترکتومی باشد.

عوارض برداشتن رحم یا هیسترکتومی

یکی از مهم‌ترین عوارض برداشتن رحم یا هیسترکتومی، عدم توانایی باروری در خانم‌ها است. همین عامل هم بر روی جسم و هم بر روی روح و روان آن‌ها، تاثیر نامطلوبی می‌گذارد. در ادامه از مهم‌ترین عوارض مهم این عمل جراحی عبارت هستند از :

عفونت در ناحیه رحم و لگن

معمولا بخیه‌های داخلی رحم به صورت جذبی نیستند و بعد از حتی یک سال هم ممکن است منجر به بروز عفونت شود. عفونت در ناحیه رحم و لگن حتی سال‌ها بعد از برداشتن رحم نیز ممکن است رخ دهد. 

دردهای لگنی

یکی از عوارض برداشتن رحم یا هیسترکتومی، جایگزین شدن روده‌ها و دستگاه گوارش با تغییرات جدید است. به همین دلیل در ناحیه لگن و کمر خانم‌ها، درد زیادی ممکن است احساس شود.

احساس درد و التهاب در سینه

از آن جایی که با برداشتن رحم، هورمون‌های زنانه دستخوش تغییر قرار می‌گیرند؛ درد در ناحیه سینه طبیعی خواهد بود. این دردها ناشی از تغییرات هورمونی است که می‌توان با تجویز داروهای موثر، درد آن را کاهش داد.

آسیب‌ های ناشی از بیهوشی

برخی از بیماران به دلیل حساسیت به مواد بیهوشی، ممکن است آسیب‌های ناشی بعد از عمل را تجربه کنند. این آسیب‌ها مواردی مانند فراموشی کوتاه مدت یا بلند مدت، خواب آلودگی، سردرد و… خواهد بود.

تغییر عملکرد مثانه

یکی از موارد نادر عوارض برداشتن رحم، تغییر در کارکرد مثانه است. برخی افراد ممکن است تا مدتی دچار تکرر ادرار شده یا بی اختیاری بگیرند. ممکن است در مواردی بعد از عمل تا مدت‌ها همراه با ادرار، خون دیده شود.

چسبندگی اعضا داخلی شکم

اگر مراقبت‌های بعد از جراحی هیسترکتومی رحم به خوبی انجام نشود، منجر به چسبندگی اجزای داخلی شکم خواهد شد. برای جلوگیری از این عارضه، چکاپ‌های مرتب توسط پزشک متخصص لازم است.

کم خونی یا فقر آهن

یکی از جراحی‌های سنگین برای بانوان که منجر به از دست دادن خون زیاد از بدن می‌شود، برداشتن رحم است. به همین دلیل انجام آزمایش‌های مرتبط و مصرف قرص‌های تجویزی پزشک از جمله قرص آهن، بهترین گزینه برای رفع این عارضه خواهد بود.

لخته شدن خون

بعد از جراحی برداشتن رحم یکی از عواملی که همیشه پزشکان نگران به وجود آمدن آن هستند، بروز لخته‌های خونی است. به همین دلیل پوشیدن جوراب واریس بعد از عمل برداشتن رحم، برای جلوگیری از بروز لخته خونی و حتی سکته و مرگ موثر خواهد بود.

درد بعد از برداشتن رحم نشانه چیست؟

یکی از عوارض برداشتن رحم که درد در ناحیه کمر و لگن بوده، نشانه آن است که اندام لگنی در حال جایگزین شدن اندام‌های تحتانی شکم است. این درد معمولا طبیعی بوده و نتیجه منفی و اثر مستقیم جراحی هیسترکتومی رحم بر روی اندام‌های داخلی است.

برداشتن رحم باعث پیری زودرس بانوان می شود؟

در مواردی با توجه به شرایط فیزیولوژیکی بدن بانوان می‌توان گفت، پیری زودرس می‌تواند ناشی از عوارض برداشتن رحم باشد. از آن جایی که در سن بالا، هورمون‌های زنانه دچار اختلال در تولید می‌شوند، ممکن است زمینه‌های بیماری و مشکلات دیگر را فراهم کند. ابتلا به بیماری‌هایی مانند زوال عقل، شکستگی استخوان، آرتریت و آپنه انسدادی و… در پیری زودرس و شکستگی ظاهر بانوان تاثیرگذار خواهد بود.

بعد از برداشتن رحم واژن گشاد می شود؟

با توجه به روش‌های متفاوت و تجهیزات گوناگونی که در جراحی هیسترکتومی رحم استفاده می‌شود، قطر رحم ممکن است تغییر کند. البته این اتفاق در یک الی دو ماه اول بعد از عمل می‌افتد و ممکن است بعد از مدتی به حالت طبیعی خود بازگردد. به طور کلی این عمل هیچ تغییری در اندازه واژن به صورت دائمی ایجاد نخواهد کرد.

برای کاهش خطرات و عوارض برداشتن رحم چه کنیم؟

برای کاهش عوارض برداشتن رحم، بهتر است در دوران نقاهت تمام نکات دستوری پزشک متخصص را رعایت کنید. ممکن است بین 3 الی 5 روز در بیمارستان بستری شوید. با توجه به نوع عمل و شرایط جسمانی بیمار، زمان بهبودی و اتمام دوره نقاهت متفاوت خواهد بود. بهتر است در این دوره به صورت کامل استراحت کرده و از انجام فعالیت‌های سنگین جدا خودداری کنید. کنترل بیشتری بر روی وزن خود داشته باشید تا دچار اضافه وزن نشوید. سعی کنید در رژیم غذایی خود تغییراتی ایجاد کنید تا از ایجاد یبوست و نفخ شکم جلوگیری کنید.

در نهایت تاثیرات برداشتن رحم بر روی بیماری های زنان

بیماری‌های زنان از جمله عفونت، سرطان‌های دستگاه تناسلی، وجود فیبروم، آندومتریوز، آدنومیوز، افتادگی رحم و… در بیشتر موارد با عمل برداشتن رحم رفع می‌شود. برداشتن رحم معمولا جزو آخرین گزینه‌هایی است که درمان‌های دارویی یا هورمونی بر روی رفع بیماری‌ها و مشکلات تاثیری نداشته‌اند. این عمل در بیشتر موارد در زنان بالای 40 سال انجام می‌شود.

سوالات متداول