سندرم پیش از قاعدگی، وضعیتی طبیعی است که در دوران نوجوانی در دختران رخ می‌دهد. این وضعیت به تغییراتی در بدن و عملکرد هورمونی مرتبط با آغاز دوره قاعدگی اشاره دارد. در این مرحله، بدن دختران تحت تأثیر هورمون‌های جنسی مانند استروژن قرار می‌گیرددر این مقاله، به معرفی سندرم پیش از قاعدگی، نشانه‌ها و علائم آن، عوامل موثر بر آن و روش های کنترل و پیشگیری آن خواهیم پرداخت.
سندرم پیش از قاعدگی چیست؟
سندرم پیش از قاعدگی به مجموعه ای از علائم بدنی و رفتاری که در طی نیمه دوم چرخه قاعدگی رخ می دهد که 80 درصد زنان از علائم سندرم پیش از قاعدگی رنج می برند و 5 درصد از زنان مبتلا به سندرم دیسفوریک قبل از قاعدگی که شدیدترین فرم PMS است می شوند.
علل ابتلا به سندرم پیش از قاعدگی
اینکه دقیقاً چه چیزی باعث سندرم پیش از قاعدگی می شود ناشناخته است، اما چندین عامل ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند:
تغییرات چرخه ای در هورمون ها
علائم و نشانه های سندرم پیش از قاعدگی با قاعدگی نامنظم تغییر می کند و با بارداری و یائسگی ناپدید می شود.
تغییرات شیمیایی در مغز نوسانات سروتونین
یک ماده شیمیایی مغز (انتقال‌دهنده عصبی) که گمان می‌رود نقش مهمی در حالت‌های خلقی بازی می‌کند، می‌تواند باعث علائم PMS شود. مقادیر ناکافی سروتونین ممکن است به افسردگی پیش از قاعدگی و همچنین خستگی، هوس های غذایی و مشکلات خواب کمک کند.
افسردگی
برخی از زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی شدید افسردگی تشخیص داده نشده دارند، اگرچه افسردگی به تنهایی همه علائم را ایجاد نمی کند.
علت ناشناخته است اما عوامل تاثیر گذار عبارتست از :
• استعداد توارش و اثرات فرهنگی – اجتماعی ممکن است نقش داشته باشد .
• PMS در بین فرهنگ ها و نژادها و مزاج مختلف گزارش شده است .
• مطالعات متعدد مقادیر غیر طبیعی استرادیول ، پروژسترون را دربیماران PMS نشان نداده است .
نشانه های سندرم پیش از قاعدگی
علائم این سندرم می تواند بسیار متغیر باشد، از خفیف گرفته تا شدید، حتی می تواند هیچ نوع نشانه ای نداشته باشد.
با این حال، برای سایر افراد، علائم PMS می تواند به طور قابل توجهی بر توانایی آنها برای انجام فعالیت های منظم تأثیر بگذارد و حتی ممکن است کیفیت زندگی آنها را کاهش دهد. برخی از نشانه های این سندرم عبارتند از :
- تغییرات در اشتها، مانند هوس غذایی
- سینه های حساس یا متورم
- افزایش وزن
- نفخ شکم
- درد در قسمت پایین شکم یا دردهای قاعدگی
- یبوست یا اسهال
- سردرد
- خستگی
- پوست چرب
- آکنه، جوش و سایر علائم پوستی
- نوسانات خلقی
- کناره گیری اجتماعی
- مشکلات خواب، مانند بی خوابی
- مشکل در تمرکز
- کاهش میل جنسی
عوامل موثر در ایجاد سندرم پیش از قاعدگی
عوامل موثر بر ظهور سندرم پیش از قاعدگی ممکن است عبارت باشند از:
ژنتیک
عوامل ژنتیکی می‌توانند نقشی در ظهور سندرم پیش از قاعدگی داشته باشند و اگر خانواده‌ای سابقه زودرس قاعدگی داشته باشد، احتمال ظهور آن در فرزندان بیشتر است.
عوامل محیطی
عواملی مانند تغذیه نامناسب، فشار روانی، نقص‌های تغذیه‌ای و چاقی می‌توانند بر ظهور سندرم پیش از قاعدگی تأثیرگذار باشند.
تظاهرات بیمار در سندرم پیش از قاعدگی
• خستگی شدید
• نفخ شکم
• ناپایداری خلق
• افزایش اشتها
• حساسیت پستان ها
• فراموشی – اشکال در تمرکز
• احساس غمگینی ، نا امیدی و بد آمدن از خود
• نگران و در تنش بودن
• تداوم بی قراری ، عصبانیت و افزایش دعواهای شخصی
• سردرد
بیش تر بدانید : بی نظمی در قاعدگی
تشخیص سندرم پیش از قاعدگی
تشخیص سندرم پیش از قاعدگی ممکن است در مواردی که نشانه‌های اختلالات هورمونی یا سایر مشکلات جنسی در دوران قاعدگی تقریبا زودرس ظاهر می‌شوند، ضروری باشد. در این موارد، مراجعه به پزشک متخصص، معمولاً یک پزشک زنان و زایمان، مناسب است. پزشک می‌تواند با بررسی نشانه‌ها و علائم، سوابق پزشکی و آزمایش‌های لازم، تشخیصی دقیق‌تر را ارائه دهد.
درمان سندرم پیش از قاعدگی معمولاً بر اساس علت اصلی مشکل تعیین می‌شود. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:
۱. داروها: در برخی موارد، ممکن است پزشک داروهای هورمونی مانند استروژن‌ها یا پروژسترون‌ها تجویز کند تا تنظیم صحیح سیستم هورمونی را برای تنظیم دوره قاعدگی فراهم کند.
۲. مداخلات روانشناختی: برخی از بیماران با سندرم پیش از قاعدگی ممکن است نیاز به مشاوره روانشناختی داشته باشند تا با تغییر واکنش‌های روانی به مشکلاتشان کمک کنند.
۳. تغییر در سبک زندگی: تغییر در سبک زندگی از قبیل مدیریت استرس، تغذیه مناسب و ورزش منظم می‌تواند به تنظیم دوره قاعدگی کمک کند.
با توجه به اینکه موارد و علل مختلفی ممکن است منجر به سندرم پیش از قاعدگی شوند، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید.
درمان سندرم پیش از قاعدگی
• در صورتی که SSRI علائم را بهبود ندهد باید از آلپرازولام استفاده کرد.
• آگونیست هورمون آزاد کننده گونادوتروپین در مواردی که درمان های فوق موثر نباشند استفاده می شوند .
• درمان ممکن است بیش از 6 ماه طول بکشد .
• دانازول به علت اثرات جانبی کمتر استفاده می شود .
• داروهای NSAID و یا ضد بارداری خوراکی ممکن است مقداری از علائم بدنی را تخفیف دهند .
• دیورتیک ها در موارد ادم شدید موثرند .
داروها
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی که می توانند درد گرفتگی، سردرد و درد عضلانی را کاهش دهند
دیورتیک ها، که می توانند به تسکین نفخ و درد سینه کمک کنند
برای علائم شدید PMS، پزشک ممکن است توصیه کند که فرد شروع به مصرف قرص های ضد بارداری هورمونی برای کاهش علائم PMS کند. این داروها با تأثیر بر سطوح استروژن و پروژسترون در بدن عمل می کنند.
در مورد PMS شدید با پزشک صحبت کنید. آنها ممکن است داروهایی را برای تسکین افسردگی، اضطراب یا سایر علائم مربوط به خلق و خو تجویز کنند.
پیش آگهی
• اکثریت زنانی که درمان شوند بهبودی قابل توجهی پیدا می کنند و در صد پاسخ به SSRI 60 تا 70 درصد است .
• در اکثر زنان بیماری PMS در هنگام یائستگی فروکش می کند
عوارض سندرم پیش از قاعدگی
• عوارض در صورت عدم درمان شامل افسردگی و افزایش وقوع خودکشی در طول نیمه دوم چرخه قاعدگی است .
اصلاح رژیم غذایی در سندرم پیش از قاعدگی
• بهتر است برای جلوگیری از سندرم پیش از قاعدگی وعده های غذایی خود را در تعداد دفعات بیشتر میل کنید این عمل باعث می شود که جلوگیری از سندرم پیش از قاعدگی شود.
• بهتر است از مصرف بیش از حد نمک خودداری کنید .
• از غذاهای کلسیم دار استفاده کنید .
• از غذاهای حاوی مولتی ویتامین استفاده کنید
• از مصرف دخانیات و الکل خودداری کنید.
ورزش برای جلوگیری از سندرم پیش از قاعدگی
سعی کنید برای جلوگیری از سندرم پیش از قاعدگی به صورت روزانه ورزش کنید شما می توانید ورزش را به صورت پیاده روی روزانه به مدت 30 دقیقه انجام دهید دیگر ورزش های شامل دوچرخه سواری ، شنا کردن و ورزش های ایروبیک می باشد.توجه داشته باشید ورزش کردن به همیشه سلامت ماندن شما کمک می کند.و باعث می شود فرد بعد از ورزش دارای اعتماد به نفس بیشتری باشد و این امر در روحیه بسیار تاثیر گذار است .
کاهش استرس برای جلوگیری از سندرم پیش از قاعدگی
• سعی کنید برنامه روزانه تان به گونه ای قرار دهید که استراحت کافی داشته باشید .
• برای آرامش بیشتر و کاهش استرس می توانید از ورزش هایی مانند یوگا و … استفاده کنید .
• انجام ماساژ می تواند در کاهش استرس بسیار کمک کننده باشد.
