زخم دهانه رحم که به آن سرویکیت التهاب دهانه رحم گفته می‌شود، یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان است که بیش‌تر اوقات بدون نشانه‌ای ممکن است پیش آید. اما در برخی حالات می‌تواند با ترشحات غیر طبیعی و درد هنگام رابطه جنسی همراه باشد. این مقاله به منظور بررسی فاکتورهای عامل در ابتلا به این بیماری و روش‌های درمان بهتر، شما را همراه می‌سازد.
منظور از زخم دهانه رحم چیست؟
زخم دهانه رحم ناشی از تحریک، عفونت یا آسیب به سلول‌هایی است که دهانه رحم را پوشش داده‌اند، شکل می‌گیرد و بر روی بافت‌های رحمی و دهانه رحم تاثیر می‌گذارد که ممکن است منجر به قرمزی، تورم و ترشحات غیر طبیعی از دهانه رحم شود. یکی از روش‌های شایع درمان زخم دهانه رحم استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها است که در بیش‌تر موارد به خوبی تاثیرگذار است. با این حال، در برخی موارد لازم می‌شود از روش‌هایی مانند لیزر درمانی یا جراحی نیز استفاده کرد.
علل و عوامل زخم دهانه رحم
زخم در دهانه رحم به دو دسته‌ی عفونی و تحریکی تقسیم می‌شود. در بیش‌تر موارد، عامل اصلی بروز بیماری این عارضه، عفونت‌هایی هستند که به دلایل ورود باکتری‌ها به دهانه رحم ایجاد می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
- باکتری استرپتوکوک (Streptococcus)
- کلامیدیا (مسئول بیش از ۴۰٪ از موارد در ایجاد زخم دهانه رحم)
- هرپس تناسلی (HSV-2)
- سوزاک (Gonorrhea)
- مایکوپلاسما تناسلی (Mycoplasma)
- تریکومونیازیس (Trichomoniasis)
همچنین، عوامل غیرعفونی و تحریکی زخم دهانه رحم به مواردی چون تماس با مواد شیمیایی بستگی دارد که شامل موارد زیر است :
- واکنش به ابزارهایی مانند کلاهک دهانه رحم، پساری، دیافراگم و تامپون
- تحریک شیمیایی ناشی از لاتکس موجود در کاندوم یا اسپرم‌کش‌ها
- ابتلا به بیماری‌های التهابی سیستمیک
- درمان با پرتودرمانی (در موارد نادر برای سرطان دهانه رحم)
- نوسانات هورمونی در دوران بارداری و حساسیت بالای سرویکس در این دوران
علائم و نشانه های زخم دهانه رحم
زخم دهانه رحم گاهی اوقات بدون نشانه خاصی ظاهر می‌شود و در صورت عدم معاینه، ممکن است تا مدت‌ها شناسایی نشود. پزشک در معاینات لگنی برای بررسی مشکلات دیگر، ممکن است بیماری زخم دهانه رحم را تشخیص دهد.
علائم رایج این بیماری شامل موارد زیر است :
- احساس درد و فشار در لگن یا شکم
- ترشحات غیرطبیعی در زنان
- درد حین نزدیکی جنسی
- خونریزی خفیف از واژن
- تکرر ادرار
- سوزش و درد هنگام دفع ادرار
- تب داشتن در موارد نادر
- درد حین معاینات دهانه رحم
- خارش و سوزش واژن
در صورت مشاهده هر یک از این علائم یا داشتن سابقه بیماری‌های مقاربتی، مراجعه سریع به پزشک ضروری است. همچنین، برای شناسایی زخم‌های ناشی از عوامل غیر مقاربتی مانند آلرژی یا آسیب، تحت نظر پزشک زنان قرار گرفتن به‌صورت دوره‌ای توصیه می‌شود.
انواع روش های تشخیص زخم دهانه رحم
انواع روش های تشخیص زخم دهانه رحم به شرح زیر است :
آزمایش بیوپسی
در صورتی که پزشک شک داشته باشد که زخم دهانه رحم ناهنجار است، ممکن است برای بررسی دقیق‌تر بافت رحم بیوپسی انجام دهد. در این روش، نمونه از بافت رحم برداشت شده و در آزمایشگاه بررسی می‌شود.
تصویربرداری نوری
این روش شامل استفاده از نور تشدید شده برای بررسی دقیق‌تر زخم دهانه رحم است. با استفاده از نور تشدیدنوری، پزشک می‌تواند تغییرات و علائم زخم را به خوبی تشخیص دهد.
تست HPV
زخم دهانه رحم ممکن است به علت عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) رخ دهد. بررسی وجود این ویروس در بدن از طریق آزمایش خون و یا آزمایش‌های مخصوص می‌تواند در تشخیص زخم دهانه رحم مفید باشد.
تشخیص قطعی زخم دهانه رحم و در نهایت تعیین درمان مناسب باید توسط بهترین متخصص زنان انجام شود. این روش‌ها می‌توانند به عنوان ابزارهای کمکی برای تشخیص زخم دهانه رحم استفاده شوند و پزشک بر اساس نتایج این روش‌ها تصمیم‌گیری درباره درمان لازم را خواهد کرد.
چگونه می توان از زخم دهانه رحم پیشگیری کرد؟
برای جلوگیری از زخم دهانه رحم و عفونت‌های مرتبط، باید عوامل ایجادکننده آن‌ها را از بین برد. مشورت با پزشک متخصص زنان و کسب اطلاعات کافی و آگاهی در این زمینه از اهمیت زیادی برخوردار است.
به منظور پیشگیری از از زخم دهانه رحم و درمان عفونت دهانه رحم، توصیه می‌شود به موارد زیر توجه کنید:
- استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی
- آموزش به دختران و نوجوانان قبل از برقراری روابط جنسی
- اجتناب از رابطه جنسی با افراد مبتلا به بیماری‌های دستگاه تناسلی
- استفاده نکردن مکرر از محصولات بهداشتی زنان
- کنترل دقیق قند خون در صورت مبتلا بودن به دیابت
- اجتناب از روابط جنسی بدون استفاده از وسایل محافظتی
- اجتناب از نزدیکی با پارتنرهای متعدد
- رعایت بهداشت ناحیه تناسلی
- استفاده از لباس زیر نخی و اجتناب از لباس‌های تنگ و چسبنده
- عدم استفاده مکرر از دوش‌های واژینال
سوالات متداول
عواملی نظیر عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی، تصادفات جراحی، تورم‌ها و شکل‌های غیرطبیعی در دهانه رحم می‌توانند باعث ایجاد زخم دهانه رحم شوند.
پیشگیری از عفونت‌ها و برقراری روابط جنسی با محافظت (استفاده از کاندوم)، حفظ بهداشت ناحیه تناسلی، و مراقبت از سلامت عمومی می‌تواند به جلوگیری از زخم دهانه رحم کمک کند.
