جراحی زیبایی دستگاه تناسلی زنان، از جمله لابیاپلاستی یا کاهش لابیا مینور طی دهه‌های اخیر به یکی از درخواست‌های نسبتاً رایج تبدیل شده است. برخی زنان به دلیل ناراحتی فیزیکی و احساس ظاهری نامطلوب به این عمل فکر می‌کنند. اما سؤال اساسی این است: آیا این جراحی برای هر کس مناسب است؟
تعریف و مبانی آناتومی
لابیاپلاستی غالباً به معنای کاهش اندازه و تغییر شکل لابیا مینور (لب داخلی) است، اگرچه ممکن است در کنار آن مداخلاتی روی لابیا ماژور یا هود کلیتور نیز انجام شود. یکی از چالش‌های اصلی در این حوزه این است که اندازه، شکل، رنگ و تقارن لابیاها در زنان طبیعی بسیار متفاوت است و معیار «طبیعی» یا «نرمال» به سختی قابل تعریف است. مطالعه‌ای که به بررسی تنوع آناتومیک لابیا پرداخته است نشان داده است که طول لابیا مینور در زنان می‌تواند بین ۵ تا ۱۰۰ میلی‌متر و عرض بین ۱ تا ۶۰ میلی‌متر باشد.
در بسیاری از زنان، لابیا مینور ممکن است کمی از لابیا ماژور بیرون بزند (به اصطلاح پروتروژن) و تفاوت بین دو سمت ممکن است وجود داشته باشد. همین تنوع طبیعی پیچیدگی‌هایی را در تعیین اینکه چه چیزی بیش از حد است، ایجاد می‌کند.
انگیزه‌ها و دلایل انجام لابیاپلاستی
انگیزه افراد برای مراجعه به لابیاپلاستی ممکن است ترکیبی از عوامل زیباشناختی، عملکردی و روانی باشد.
الف) انگیزه‌های عملکردی- فیزیکی
برخی زنان دچار ناراحتی‌های فیزیکی مانند درد، ساییدگی لابیا در حین پوشیدن لباس تنگ، تحریک پوستی مزمن، مشکل بهداشتی (مثلاً دشواری در تمیز نگه داشتن) یا درد در هنگام ورزش یا فعالیت‌های فیزیکی می‌شوند. در برخی موارد، بزرگ شدن لابیا ممکن است موجب درد یا ناراحتی در حین رابطه جنسی (dyspareunia) شود.
ب) انگیزه‌های زیبایی- روانی
بسیاری از زنانی که درخواست لابیاپلاستی دارند از ظاهر لابیاهای خود ناراضی‌اند مثلاً احساس می‌کنند اندازه، شکل یا تقارن آن‌ها در مقایسه با آنچه «ایده‌آل» می‌دانند نامطلوب است. رسانه‌ها، تصاویر اینترنتی و استانداردهای زیبایی تأثیر زیادی بر دید زنان نسبت به بدن خود دارند.
معیارها و شرایط مناسب بودن
برای تعیین اینکه آیا شما فرد مناسبی برای جراحی لابیاپلاستی هستید یا خیر، چند فاکتور باید بررسی شوند:
-
وجود علائم واقعی
اگر شما فقط از ظاهر لابیاهای خود ناراضی هستید ولی هیچ ناراحتی فیزیکی یا اختلال عملکردی ندارید، باید با احتیاط بیشتری تصمیم بگیرید. علم پزشکی تمایل دارد به انجام عمل فقط در زمانی که منافع واضحی وجود دارد.
-
سن و وضعیت فیزیولوژیک
انجام جراحی در سن پایین (مثلاً نوجوانی) موضوعی پرچالش است. مطالعه‌ای در بیماران کمتر از ۱۸ سال نشان داده که در این گروه، امکان بروز هماتوم و نیاز به جراحی تخلیه بیشتر است. بنابراین توصیه می‌شود اگر در سنین نوجوانی هستید، ابتدا صبر و مشاوره کامل انجام شود. همچنین در افرادی که هنوز در دوره تغییرات هورمونی هستند یا در حال رشد کامل نیستند، اندازه لابیا ممکن است تغییر کند.
-
انتظارات واقع‌بینانه
فرد باید بفهمد که عمل زیبایی محدودیت‌هایی دارد. ممکن است بهبود جزئی در ظاهر یا تقارن، و امکان نیاز به اصلاحات جزئی باشد. بیماران باید ایده روشنی داشته باشند که نتیجه دلخواه چیست و این که نتیجه ممکن است کامل نباشد.
-
سلامت عمومی و وضعیت پزشکی
باید وضعیت عمومی بدنی شما مناسب برای جراحی باشد (مانند نداشتن اختلالات انعقادی، بیماری مزمن شدید، وضعیت زخم‌سازی ضعیف، بیماری‌های دیابتی کنترل نشده). همچنین بررسی شرایطی مانند عفونت فعال در ناحیه تناسلی، بیماری پوستی فعال یا اختلالی در ترمیم زخم ضروری است.
تکنیک‌ها و روش‌های جراحی
روش‌های مختلفی برای انجام لابیاپلاستی وجود دارد، هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. در این بخش به مهم‌ترین روش‌ها اشاره می‌کنم:
الف) روش Trim یا Edge Excision (برش لبه‌ای)
در این روش، قسمت‌های اضافی لبه لابیا به صورت برشی ساده برداشته می‌شود و لبه‌های برش داده‌شده به هم دوخته می‌شوند.
مزایا: سادگی عملی، زمان عمل معمولاً کوتاه‌تر و ایجاد لبه صاف قابل پیش‌بینی
معایب: ممکن است رنگ یا بافت متفاوتی در لبه ایجاد شود، احتمال ایجاد بخیه‌های ناصاف یا نامتقارن، اگر برداشتن زیاد شود، خطر کاهش حساسیت لبیالی یا مشکلات ترمیم وجود دارد و ممکن است در افرادی که پوست تیره دارند، تفاوت رنگ لبه بیشتر به چشم بیاید
ب) روش Wedge یا V-Plasty (برداشت گوه‌ای)
در این روش، یک بخش به شکل گوه (مثل یک V یا شکل متناسب) از وسط لابیا برداشته می‌شود و لبه طبیعی حفظ می‌شود.
مزایا: حفظ لبه طبیعی لابیا، کمتر احتمال عدم تقارن لبه و ظاهر نهایی ظریف‌تر
معایب: تکنیک پیچیده‌تر، زمان عمل ممکن است بیشتر باشد و نیاز به تجربه جراح بیشتر
ج) روش De-epithelialization (برداشتن اپیتلیوم)
در این روش، لایه سطحی پوست (اپیتلیوم) برداشته می‌شود بدون قطع کامل عرض لابیا، و سپس لابیا به هم نزدیک می‌شود. این روش برای موارد خفیف‌تر مناسب است.
مزایا: ترمیم ملایم‌تر و حفظ شکل طبیعی
معایب: ممکن است کاهش محدود داشته باشد و در صورتی که ناحیه بزرگ باشد، کافی نباشد.
د) روش Composite Reduction ترکیبی
این روش شامل ترکیبی از برداشت لبه‌ای، برداشتن اپیتلیوم، تغییر شکل عمقی و اصلاح هود کلیتور به صورت همزمان است.
مزایا: امکان تحقق نتیجه دلخواه‌تر و تطبیق بیشتر با آناتومی فرد
معایب: پیچیدگی بیشتر، احتمال عوارض ترکیبی بیشتر و نیاز به تجربه جراح بسیار ماهر
هـ) روش‌های جدید یا نوآورانه
مطالعه‌ای اخیر روش Double-L incision-excision را معرفی کرده است که دو برش به شکل حرف L طراحی می‌شوند تا کنترل برداشت با دقت بیشتر انجام شود و لبه تقریباً طبیعی حفظ شود. این روش در ۱۸ بیمار بدون عوارض قابل توجه گزارش شده است. همچنین تکنیک Butterfly و سایر تکنیک‌های ترکیبی نیز مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
نتیجه‌گیری
آیا لابیاپلاستی برای من مناسب است؟ در نهایت، پاسخ کوتاه به این سؤال این است: شاید، اما نه برای همه. اگر شما دارای ناراحتی فیزیکی معنادار (درد، سایش، مشکل جنسی، ناراحتی در فعالیت‌های روزانه) هستید،اگر وضعیت جسمی شما خوب است و خطرات پزشکی شما کم است، اگر انتظارات شما واقع‌بینانه است (نه آرزو برای ظاهر کامل ایده‌آل) و اگر شما به درکی دقیق از تنوع طبیعی دستگاه تناسلی و محدودیت‌های جراحی رسیده‌اید، آنگاه لابیاپلاستی می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد و نتایج رضایت‌بخش و عوارض پایین را به همراه داشته باشد.
