کولپوسکوپی یکی از روش‌های معاینه بهداشت زنان است که برای بررسی دهانه رحم انجام می‌شود. این معاینه عموماً توسط پزشک متخصص زنان و زایمان صورت می‌گیرد و از یک ابزار به نام کولپوسکوپ استفاده می‌شود. کولپوسکوپی رحم به‌طور معمول در مواردی که نتیجه آزمایش پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد، انجام می‌شود. هدف اصلی از این معاینه، مشاهده و بررسی دقیق دهانه رحم است. با انجام این معاینه، پزشک می‌تواند مشکلاتی که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند را تشخیص داده و تشخیص بدهد. به عنوان مثال، از طریق کولپوسکوپی می‌توان سرطان دهانه رحم در مراحل ابتدایی آن را تشخیص داد.
چه عللی سبب می شود تا پزشک کولپوسکوپی انجام دهد؟
دستیابی به اطلاعات مهم در مورد سلامت زنان کمک کند. برخی از علل انجام کولپوسکوپی عبارتند از :
نتیجه غیرطبیعی پاپ اسمیر
اگر نتیجه آزمایش پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد، کولپوسکوپی به عنوان یک روش بررسی تکمیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این معاینه به پزشک اجازه می‌دهد تا تغییرات قابل مشاهده در دهانه رحم را بررسی کند و نیاز به مراقبت و درمان بیشتر را تشخیص دهد.
ضایعات و علائم مشکوک در دهانه رحم
اگر در هنگام معاینه بالینی یا با استفاده از دستگاه‌های تصویربرداری ضایعات یا علائمی مشکوک در دهانه رحم شناسایی شود، کولپوسکوپی به عنوان روشی برای ارزیابی دقیق تر استفاده می‌شود.
اختلالات خونریزی و قاعدگی
در صورت وجود خونریزی غیرطبیعی، خونریزی بین قاعدگی، یا قاعدگی نامنظم، کولپوسکوپی می‌تواند به پزشک کمک کند تا منشأ این مشکلات را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند.
بررسی عوارض پس از جراحی
در برخی موارد پس از انجام جراحی روی دهانه رحم، کولپوسکوپی به منظور بررسی عوارض بعد از عمل مورد استفاده قرار می‌گیرد. این معاینه به پزشک کمک می‌کند تا عملکرد جراحی و بهبودی بیمار را ارزیابی کند.
عوامل و علل انجام کولپوسکوپی ممکن است بین فرد به فرد متفاوت باشد. تصمیم نهایی در مورد انجام کولپوسکوپی باید توسط پزشک بر اساس نیازهای و شرایط شما گرفته شود.
نحوه انجام کولپوسکوپی
کولپوسکوپی فرآیندی ساده است و نیاز به بیهوشی ندارد. این عمل معمولا در مطب پزشک متخصص به صورت آسان و در مدت زمان ۱۰ تا ۱۵ دقیقه انجام می‌شود.
روند انجام کولپوسکوپی را می‌توان به شرح زیر توضیح داد :
- مرحله اول
در ابتدا بیمار به همان شیوه‌ای که در زمان تست پاپ اسمیر یا معاینه لگن انجام می‌شود، در حالت خوابیده دراز می‌کشد و پاها را در دو طرف تخت ژنیکولوژی قرار می‌دهد.
- مرحله دوم
سپس پزشک متخصص با قرار دادن یک اسپکولوم در واژن، دیواره‌های واژن را باز نگه می‌دارد. با قرار دادن دستگاه کولپوسکوپ در فاصله چند سانتی‌متری از ولو، پزشک به راحتی می‌تواند دهانه رحم را مشاهده کند.
- مرحله سوم
در مرحله بعد، لازم است دهانه رحم و واژن با استفاده از پنبه و سرکه تمیز شوند. این کار باعث حذف مخاط رحم و بروز سلول‌های غیرطبیعی می‌شود که به آسانی تشخیص داده می‌شوند. لازم به ذکر است که دستگاه کولپوسکوپ به هیچ وجه با بدن تماس نمی‌کند و تنها در صورت نیاز به عکس‌برداری از سلول‌های مشکوک، ممکن است با آنها تعامل شود.
- مرحله چهارم
در پایان، برای کنترل خونریزی، معمولا از محلولی به نام مونسل استفاده می‌شود و این می‌تواند منجر به داشتن ترشحات تیره رنگ در چند روز پس از کولپوسکوپی شود.
قبل از انجام کولپوسکوپی چه آمادگی هایی باید صورت گیرد؟
آمادگی برای انجام عمل کولپوسکوپی شامل موارد زیر است که بهتر است فرد قبل از انجام عمل، آنها را رعایت کند. این نکات به فرد کمک می‌کنند تا کمتر استرس یا مشکلی در رابطه با انجام این عمل تجربه کند:
۱. کسب اطلاعات لازم از پزشک مربوطه در مورد جزئیات آزمایش
۲. در صورت بارداری یا احتمال حاملگی، مشاوره با پزشک در این مورد
۳. تعیین زمان انجام کولپوسکوپی در دوره قبل یا بعد از پریود. (توجه: داشتن خونریزی قطره‌ای در دوره اوایل یا اواخر پریود مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما بهتر است در این باره با پزشک مشورت شود.)
۴. استفاده نکردن از دوش واژینال، پمادها و کرم‌های واژینال، ۴۸ ساعت قبل از انجام آزمایش.
۵. گذشتن حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت از زمان آخرین رابطه جنسی.
۶. استفاده نکردن از تامپون حداقل تا چند روز بعد از انجام آزمایش.
۷. خالی کردن مثانه و روده قبل از انجام آزمایش.
۸. همراه داشتن پد یا نوار بهداشتی جهت استفاده بعد از انجام آزمایش.
بیش تر بخوانید => مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی
سوالات متداول
عمل کولپوسکوپی بدون درد انجام است. اما ممکن است در برخی موارد، بیمار یا بیماری بعد از عمل احساس یک فشار یا ناراحتی کوچک کند. این احساس معمولاً تحمل‌پذیر است و به طور کلی عمل کولپوسکوپی نیاز به بیهوشی عمومی یا موضعی ندارد.
بعد از کولپوسکوپی، بیشتر بیماران می‌توانند بلافاصله به فعالیت‌های روزمره خود برگردند. اما در موارد خاصی ممکن است پزشک توصیه کند برخی فعالیت‌ها را محدود کنید و یا استراحت کوتاهی داشته باشید. همچنین، ممکن است پس از عمل کولپوسکوپی برای مدتی خونریزی کمی وجود داشته باشد. پزشک شما توصیه‌های خاصی را درباره استراحت و فعالیت‌های بعد از عمل به شما خواهد داد.
نه، کولپوسکوپی برای همه زنان لازم نیست. این آزمایش معمولاً برای زنانی توصیه می‌شود که تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های واژن یا رحم داشته‌اند، تاریخچه عفونت‌های منتقله جنسی دارند، علائمی مانند خونریزی نامنظم یا درد دارند، یا اگر پزشک معالج شما نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد.
