یکی از رایج ترین سوالات در دوران بارداری برای مادران طریقه مصرف دارو ها است. این دغدغه که معمولا با ترس از آسیب به جنین همراه است، باعث شده مادران برای استفاده از هرگونه دارو حتی مسکن ها دچار تردید شوند و گاها دردهای بسیاری را به جان بخرند ولی سلامت جنین شان را به خطر نیندازند. در این میان یکی از داروهایی که درمیان افرادی که مبتلا به ناراحتی های پوستی مثل آکنه هستند، به نام راکوتان، سردمدار بیشترین آسیب رسان ها به جنین است. مکانیزم تاثیرات راکوتان روی جنین به چه شکل است؟ چرا به عنوان داروی ممنوعه از آن یاد می شود؟ آیا مصرف هر نوع دارویی در این دوران برای مادران باردار ممنوع است؟ یا این ممنوعیت متوجه دسته خاصی از دارو ها است؟ بعد از مصرف چه دارو هایی باید نگران بود؟
با ما همراه باشید تا در ادامه همین مقاله تمام این پرسش ها را با بهره گیری از توضیحات زارع پور متخصص زنان و زایمان پاسخ دهیم:
انواع داروی خطرناک در بارداری
تراتوژن ها عواملی هستند که موجب ایجاد تغییر در شکل و کارکرد نقاط مختلف بدن جنین می شود. یکی از تراتوژن های معروف در رسته داروها راکوتان است. گرچه مادران در دوران بارداری تحت نظر پزشک هستند و قاعدتا پزشک، آن ها را در استفاده از چگونگی مصرف داروها راهنمایی خواهد کرد، اما دانستن برخی نکات در استفاده از برخی دارو ها خالی از لطف نیست.
انواع داروهای آسیب زا در دوران بارداری
- آنتی هیستامین
- داروی گرفتگی بینی
- ضد قارچ ها
- مسکن ها
- ضد اکنه
- آسپرین
- آنتی بیوتیک
- آرام بخش ها
اما از انواع تراتوژن یا همان عوامل آسیب زا می توان ویروس ها، عوامل محیطی، مواد شیمیایی و فاکتورها ی فیزیکی را نام برد.
دکتر نسرین زارع پور ، متخصص زنان و زایمان در غرب تهران ، با دانش و مهارت بالای خود آماده ارائه خدمات به شما عزیزان می باشند. راه های ارتباطی با دکتر نسرین زارع پور :
شماره های تماس:
- 021-44447616
- 09329137333
- کانال اینستاگرام
آیا مصرف دارو ها در تمامی دوران بارداری ممنوع است ؟
آسیب زا بودن برخی دارو ها رابطه مستقیمی با مراحل بارداری دارد، به این صورت که ممکن است دارویی با اینکه خاصیت تراتوژنی دارد وقتی در مرحله ای خاص مصرف شود؛ اثر آسیب زایی نداشته باشد. شاید بهتر باشد که برای روشن شدن این نکته از مثالی کمک بگیریم؛ همانطور که میدانید دوران بارداری دارای مراحلی است که وضعیت جنین در آن ها باهم متفاوت است. این مراحل عبارت اند از :
مراحل لانه گزینی: یا مرحله همه یا هیچ
دوره رویانی: 2 تا 8 هفتگی بارداری
دوره جنینی: هفته 9 تا پایان بارداری
زمانی که مصرف داروهایی با خاصیت آسیب زا بودن در مرحله اول، یعنی مرحله لانه گزینه مصرف می شود، یا موجب مرگ جنین خواهد شد و یا جنین سالم به دنیا خواهد آمد. بنابراین اگر فرد متوجه بارداری خود نبوده و از دارویی ممنوعه استفاده کرده باشد با توجه به ویژگی این مرحله یا سقط جنین اتفاق افتاده و یا بدون ناهنجاری به دنیا می آید.
به همین روال اگر دارویی در مرحله دوم بارداری مصرف شود به جهت اینکه اعضای بدن جنین در این مرحله در حال شکل گیری است، امکان ایجاد ناهنجاری در بدن آن بسیار است، لذا باید برای داشتن بارداری امن تمام اطلاعات لازم را از همان ابتدا با پزشک خود درمیان گذارید.
دارویی خطرناک به نام راکوتان
همانطور که اشاره کردیم در این مقاله قصد معرفی تراتوژنی به نام راکوتان را داریم تا بتوانیم اطلاعات لازم درباره مصرف این دارو را قبل و بعد از بارداری و تاثیرات آن روی جنین را ارائه دهیم.
اگر به دنبال صافی پوستتان هستید و از طرفی هم قصد بارداری دارید باید صراحتا بگوییم باید از میان این دو یکی را انتخاب کنید، در غیر این صورت ظاهری خوب با فرزندی ناقص خواهید داشت. بله، عوارض این دارو به همین میزان صریح و واضح است و جای هیچگونه اما و اگر ندارد. پس در مصرف آن به شدت احتیاط کنید. راکوتان از دسته داروهایی است که به شدت تراتوژنی بوده و اثرات غیر قابل جبرانی روی جنین خواهد داشت.
تاثیر این دارو به شکلی است که یا مادران باردار جنین خود را سقط و یا در صورت به دنیا آوردن به صورت ناقص با ناهنجاری های قلبی، عروقی و استخوانی به دنیا می آورند.
تا چه مدت بعد از مصرف راکوتان می توان باردار شد؟
حال که عوارض مصرف این دارو را دانستید قطعا این سوال برایتان پیش می آید که اگر این دارو را مصرف کرده باشیم تا چه مدت نمی توانیم باردار شویم؟ پاسخ این سوال در چند سال گذشته به علت توجه بیستر افراد به ظاهر خود و در نینجه رواج استفاده این دارو در درمان آکنه با تناقضاتی رو به رو بوده است. برخی پزشکان مدت زمان 2 برخی 3 و برخی 6 ماهه عدم مصرف این دارو را برای شروع باروری پیشنهاد داده اند.
اما کدام یک از این زمان ها قابل اطمینان است؟ باور غلطی که در این باره وجود دارد این است که بانوانی که راکوتان را مصرف کرده اند تا 3 سال پس از مصرف آن نمی توانند باردار شوند، اما حقیقت چیز دیگری است. اگر شما این دارو را مصرف کرده اید،2 ماه پس از قطع مصرف این دارو می توانید بادار شوید. توجه داشته باشد که باید 2 ماه از مصرف آخرین قرص گذشته باشد. این نکته نیز حائز اهمیت که برخی پزشکان برای اطمینان بازه زمانی 3 ماه را توصیه می کنند که کاملا عوارض دارو از بین رفته باشد.