عفونت دستگاه ادراری شامل عفونت هایی است که در هر یک از بخش های دستگاه ادراری می تواند رخ دهد. این بخش ها می تواند شامل بخش مثانه، حالب ها، کلیه و مجرای ادراری باشد. معمولا بیش تر عفونت ها در بخش مجرای ادرار و مثانه اتفاق می افتد. این عفونت در زنان بیش تر از مردان اتفاق می افتد. این نوع عفونت درد آور و آزاردهنده است. در صورتی که این عفونت به کلیه ها انتقال یابد، ممکن است فرد را با عواقبی جدی مواجه کند. معمولا عفونت های این نواحی با آنتی بیوتیک درمان می شوند. در ادامه همراه باشید تا در خصوص علائم این عفونت و روش های درمانی ان اطلاعات بیش تری کسب نمایید.
عفونت ادراری چیست؟
گونه ای از عفونت های باکتریایی که بر بخشی از سیستم دفع ادرار اثر منفی می گذارد ، عفونت ادراری می گویند . هنگامی که دستگاه دفع ادرار در بخش تحتانی درگیر این عفونت شود ، به این بیماری عفونت مثانه یا سیستیت گفته می شود . ولی اگر بخش بالایی را درگیر سازد ، به بیماری مذکور ، عفونت کلیه یا پیلونفریت می گویند .
نشانه ها و علائم عفونت ادراری
برخی از نشانه های عفونت ادراری به شرح زیر است :
- درد و ناراحتی در قسمت بالایی استخوان ناحیه تناسلی
- احساس درد در ناحیه پایین کمر
- دفع ادرار همراه با درد و سوزش
- اضطرار در دفع ادرار
- تکرر ادرار
اگر عفونت مربوط به بخش بالایی سیستم دفع ادرار باشد ، تب ، درد پهلو ، ادرار خونی و تهوع را خواهیم داشت .
عفونت ادراری در کودکان ممکن است فقط با تب ظاهر شود به این ترتیب با استفاده از روش کشت ادرار می توان به عفونت ادراری پی برد .
انواع عفونت دستگاه ادراری
عفونت دستگاه ادراری می تواند در نواحی مختلف بدن روی دهد. عفونت ها بنابه قسمت هایی که رخ می دهد، نام های مختلفی دارند که همان انواع عفونت های دستگاه ادراری هستند. انواع این عفونت ها عبارتند از :
- اورتریت (مجرای ادرار): می‌تواند باعث ترشح و سوزش در هنگام ادرار شود.
- پیلونفریت (کلیه‌ها): این می‌تواند باعث تب، لرز، حالت تهوع، استفراغ و درد در قسمت بالای کمر یا پهلو شود.
- سیستیت (مثانه): علائم این عفونت می‌تواند شامل احساس نیاز زیاد به ادرار کردن، درد هنگام ادرار کردن، درد زیر شکم و ادرار کدر یا خونی باشد.
منشا ابتلا به عفونت ادراری
عامل اساسی ابتلا به عفونت ادرای ، نوعی باکتری موسوم به اشرشیا کولی است و در روده جانوران به وفور وجود دارد . این باکتری از مجاری خارجی مثانه به درون راه یافته و خطر ابتلا به آن در زنان بیشتر است . در کل عفونت ادراری در زنان شایع تر از مردان است به این معنا که 50 درصد از خانم ها در طی زندگی به این عفونت دچار می شوند که آمار آن در مردان بسیار کم است . طبق نظر دکتر زارع پور سیستم تناسلی زنان به گونه ای است که فاصله خروجی مثانه از مقعد کوتاه است و به همین علت احتمال ورود باکتری از روده به مثانه و دستگاه دفع ادرار وجود دارد . سایر علل ابتلا به این عفونت عبارتند از :
- وسایل جلوگیری از بارداری
- رابطه جنسی
- استفاده از اسپرم کش
- استفاده از سوند ادرار
- وراثت
- بیماری دیابت
سبب شناسی عفونت ادراری
- عفونت مجاری اداری تحتانی و یا فوقانی را گویند
- 50% بزرگسالان زن در طی زندگیشان UTI را عنوان می کنند.
- UTI بدون عارضه غالباً به علت Ecoli یا استافیلوکوک ساپروفیتکوس می باشد.
- معمولاً به علت نزدیکی جنسی ( به خصوص اگر روش جلوگیری حاوی اسپرم کش باشد یا از دیافراگم استفاده شود)می باشد.
- UTI عارضه دار اغلب به علت ارگانیسم های مقاوم به آنتی بیوتیک شامل ای کولی ، پسودومونا ، پروتئوس ، کلبسیلا ، استاف اورئوس ، انتروکوک ، سراشیا و انتروباکتر است.
- عامل زمینه ساز برای UTI عارضه دار شامل سن ، عفونت کسب شده در بیمارستان ، کاتتر ، ابزار کانال ادراری ، حاملگی ، اشکالات آناتومیک ، مثانه عصبی ، دیابت سرکوب ایمنی است .
- می تواند سبب بیماری سیستمیک باکتریمی و یا شکست درمان شود.
- اکثر موارد پیلونفریت به علت باکتری صعود کننده از قسمت تحتانی ادراری است اما گسترش خونی در بعضی موارد نقش دارد .
- می تواند همراه اشکالات کلیه و سیستم جمع آوری ، تنگی کلیوی ، مثانه نوروژنیک بیماری کلیوی زمینه ای باشد.
تظاهرات بالنی در عفونت ادراری
- سوزش ادراری
- تکرر ادراری
- احساس ادراری اورژانس
- تندرنس
- ممکن است ادرار خونی باشد
- پیلونفریت می تواند همراه تب باشد
- در بزرگسالان می تواند با تغییر وضعیت ذهنی درد شکم ، با بدون علائم باشد.
درمان عفونت ادراری
برای درمان عفونت ادراری لازم است در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرده تا منشا ابتلا و شدت آن سنجیده شود . با بررسی های تخصصی ، شدت بیماری و ابتلای آن به نواحی دیگر مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و با توجه به شرایط هر بیمار تمهیدات ویژه ای برای درمان عارضه اندیشیده خواهد شد . لازم است کلیه اقدامات را با توجه به توصیه پزشک انجام دهید و داروهای تجویزی را به شکل کامل و دقیق تهیه نموده و مصرف کنید.
بعد از درمان عفونت ادراری
- اگر به زودی پس از درمان علائم مجدد رخ دهد ارزیابی مجدد تشخیص همراه با معاینه لگن باید انجام شود
- هیچ نوع اثرات جانبی طولانی مدت در زنان تندرست جوان بر روی عملکرد کلیوی بامرگ و میر حتی در صورت عودهای مکرر وجود ندارد.
- سیستیت حاد بدون عارضه احتیاج به پیگیری طولانی مدت ندارد.
- زنان حامله را 2-1 هفته پس از درمان باید با کشت ادراری پیگیری نمود .
- در موارد پیلونفریت مکرر یا مواردی که پس از گذشت 72 ساعت از درمان همچنان علامتدار باشد ، لازم است که ارجاع اورولوژی انجام گیرد.
عوامل خطرزای عفونت دستگاه ادراری
این عفونت یکی از رایج ترین عفونت ها است و در زنان شایع است. خانم ها در طول زندگی خود چند بار عفونت را تجربه کرده اند. از عوامل خطرزایی که برای عفونت دستگاه ادراری وجود دارد می توان به موارد زیر اشاره کرد :
فعالیت جنسی : زنانی که فعال جنسی هستند به نسبت زنانی که فعال جنسی نیستند، احتمال ابتلای بیش تری به عفونت ادراری دارند. شریک جنیی نیز این خطر را افزایش می دهد.
آناتومی بدن زن : مجرای ادراری زنان به نسبت مردان کوتاه تر است، به همین دلیل است که فاصله ای که باکتری ها بایباید طی کنند تا به مثانه برسند، کوتاه است.
انواع خاص پیشگیری از بارداری :زنانی که از دیافراگم برای پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنند و همچنین زنانی که از عوامل اسپرم کش استفاده می‌کنند، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.
یائسگی : پس از یائسگی، کاهش استروژن در گردش باعث تغییراتی در دستگاه ادراری می‌شود که زن را در برابر عفونت آسیب پذیرتر می‌کند.
